Goede participatie kost tijd, slechte participatie nog meer … Bewoners betrekken bij programma’s, plannen en projecten, het klinkt zo gemakkelijk. In de praktijk is het een stuk weerbarstiger. Want wanneer is de participatie goed genoeg? En hoe zorg je dat je verschillende mensen kunt betrekken? Wanneer doe je dat? Hoe voorkom je dat er niemand komt opdagen tijdens een bijeenkomst? Of dat de zaal juist uit z’n voegen barst? Het Handboek Bewonersparticipatie behandelt de vraag wanneer participatie verplicht is en wat er dan moet gebeuren. Het geeft antwoord op de vragen die professionals in het publieke domein hebben. Dat zijn er veel want de nieuwe Omgevingswet zegt weinig over de wijze waarop participatieprocessen worden ingevuld. Dit boek voorziet in de behoefte aan kennis over hoe je dat moet doen. Een goede voorbereiding is het halve werk, een bekend gezegde dat juist op participatieprocessen van toepassing is. Door eerst te zorgen voor een goede basiskennis over participatie en vervolgens de nodige verdieping te bieden, delen Saskia Fokkema en Suzanne Swart-Beekhuis hun jarenlange ervaring. Met concrete handvatten en tips waar mee je in de praktijk aan de slag kan. De QR codes in het boek geven toegang tot gratis extra informatie. Dit praktische handboek is bedoeld voor iedereen die met bewonersparticipatie aan de slag gaat. Of dat nu als ambtenaar, initiatiefnemer, adviseur, bestuurder of politicus is. “Dé standaard voor iedereen die aan participatie doet. Praktisch, no nonsens en heel compleet.” Karine van den Noort – De Communicatie Experts

Ben jij een sociale stijger? Die kans is groot, want er zijn in Nederland veel mensen die van klasse veranderen. Ongemerkt leggen ze een lange weg af, vol avonturen en hindernissen. Dat brengt hen in een nieuwe wereld met andere sociale codes, maar ook (intellectuele) vrijheid en nieuwe vrienden, al raken ze de band met thuis nooit helemaal kwijt. Sociale stijgers bewegen zich dan ook in twee werelden, waar ze zich meer of minder thuis voelen. In dit vlot geschreven boek neemt Lenette Schuijt je mee in het traject dat een trans-klasse aflegt en wat hem of haar als mens vormt. Zij put daarbij uit haar eigen levensloop, interviewde tientallen sociale stijgers met hun unieke levensverhalen en verzamelde ervaringsverhalen uit de literatuur. Door een studie van sociologische, filosofische en psychologische analyses van sociale mobiliteit vond ze antwoorden op vele vragen. Wat moeten ze achterlaten en hoe verwerven ze een eigen plek in een ander milieu? Hoe zorgen ze dat ze, terwijl ze de sociale ladder beklimmen, zichzelf blijven? Hoe verandert het contact met hun milieu van afkomst? Wat maakt dat sommigen wel en anderen niet hun milieu verlaten? Veel mensen realiseren zich niet dat zij een transklasse zijn of getrouwd of bevriend zijn met een sociale stijger. Deze levensverhalen van sociale stijgers laten zien dat klasse nog altijd springlevend is in onze samenleving. Maak kennis met een fascinerend, maar voor velen verborgen fenomeen. Lenette Schuijt (1959) is auteur van boeken op het gebied van leiderschap en bezieling, zoals Met Ziel en Zakelijkheid (2005), en schreef daarnaast ook een boek over haar moestuin, Met hart en ziel aan tafel (2009) en De Bourgogne. Meer dan wijn & het goede leven (2019). Daarnaast werkt ze voor maatschappelijke organisaties als adviseur, coach en docent. www. lenetteschuijt.nl

‘Dit soort situaties haal je niet uit boeken. Waar doe je goed aan, en welke stappen moet je daarvoor ondernemen?’ (Edwin van der Sar, over ingrijpen na grensoverschrijdend gedrag bij Ajax, in Het Parool in 2022). ‘Een zware morele afweging voor het bestuur’ (Universiteit Maastricht, over het betalen van losgeld na de cyberhack, in universiteitsblad Observant in 2020) Besluiten van bestuurders en commissarissen worden niet altijd begrepen, vaak bekritiseerd en soms zelfs amoreel genoemd. Bij een moreel dilemma kunnen morele normen en belangen conflicteren, en bestuurders en commissarissen moeten daarbij dan vaak moeilijke keuzes maken. De veelgebruikte metafoor van hét morele kompas met maar één te volgen richting, is dan ook een te simpele voorstelling. Dit boek beschrijft inzichten uit de psychologie en corporate governance over morele oordeelsvorming, morele identiteit en de relatie met stakeholder-denken. De praktische handvatten kunnen behulpzaam zijn bij morele dilemma’s in de boardroom. De auteur beschrijft in waargebeurde casussen de soms tegenstrijdige overwegingen die bestuurders en commissarissen bij zo’n moreel dilemma hebben. Het levert boeiende moresprudentie op: verwijzingen naar het gebruik van morele overwegingen of normen bij het nemen van beslissingen in morele dilemma’s. De inzichten in dit boek, aangevuld met onderzoek onder 185 commissarissen, vormen een waardevolle en niet te negeren vraagbaak over morele oordeelsvorming voor bestuurders en commissarissen. Prof. dr Mijntje Lückerath-Rovers (1968) is financieel-econoom en psycholoog, en hoogleraar Corporate Governance aan Tilburg University/TIAS School for Business and Scoiety. Ze is, of was, zelf commissaris of toezichthouder bij o.a. Achmea, NRC Media, Erasmus MC, Diergaarde Blijdorp en Pels Rijcken. Sinds 2007 richt haar onderzoek en onderwijs binnen Corporate Governance zich op langetermijnwaardecreatie, boardroom-dynamics en diversiteit. In 2022 rondde zij de studie Psychologie af met een onderzoek over morele oordeelsvorming door commissarissen.

‘Voor iedereen die zichzelf beter wil begrijpen. Een unieke kans om anders te kijken naar jezelf en te groeien in het leven.’ Hoe ervaar jij jezelf eigenlijk? Wie ben je? Wat wil je? Vragen die alleen jij kunt beantwoorden. Dit boek helpt je daarbij en maakt je wegwijs in het complexe proces van bewustwording (begrijpen) en zelfsturing (veranderen). Om zo anders te kijken naar wie je bent en wat je in het leven wil bereiken. Wij mensen zijn een product van onbewuste en bewuste constructen, gevormd door een eigenaardige mengeling van toevallige factoren en bewuste keuzes. Meer zien van jezelf laat je inzien hoe je jezelf kunt (om)vormen en hoe je bepaalde patronen in je leven bewuster kunt aanspreken en veranderen. Je leert anders te kijken naar je zelf. Dat zelf bestaat uit vele ‘ikken’ die in verschillende situaties naar voren komen. Het kan zijn dat je soms de verkeerde ‘ik’ inzet. Gewoon, omdat je dat altijd zo deed. Het boek biedt oefeningen om dat te veranderen en met jezelf en anderen in dialoog te gaan. Ook onderzoek je welke ‘ik’ je nodig hebt in een bepaalde situatie. Een belangrijke vaardigheid hierbij is ‘echt luisteren’ zonder te oordelen. Door de handige technieken die de auteurs hebben ontwikkeld, leer je bewust te worden van jezelf en je gedachten. Je ontdekt hoe je verschillende aspecten van jezelf in balans kunt brengen en grip krijgt op wat je voelt. Om echt te durven ervaren wat je meemaakt. De kaarten die in het boek zijn opgenomen maken het mogelijk om de vragen ook met anderen te onderzoeken. Meer zien van jezelf geeft je de inzichten en vaardigheden die je nodig hebt om tot een hoger zelfbewustzijn te komen, betere relaties met anderen te ontwikkelen en meer richting in je leven te vinden.

Twijfel is het begin van wijsheid (René Descartes) Sla de krant open en je komt de voorbeelden tegen van organisaties die in de problemen zitten. Vaak zijn het voorbeelden waar al snel het oordeel valt dat het bestuur en de toezichthouders hebben zitten slapen of onvoldoende daadkracht hebben getoond. Het is interessant dat de verwachting is dat bij bestuur en toezicht daadkracht verwacht wordt. Maar is het niet de opdracht om te twijfelen? In De twijfelende toezichthouder staat twijfel centraal. ‘Alles’ ter discussie stellen; ten behoeve van de klant, patiënt of cliënt, de medewerkers en de continuïteit van de organisatie. Een toezichthouder die twijfelt klinkt misschien niet als een antwoord op de maatschappelijke behoefte aan beheersing en voorspelbaarheid. Want twijfel lijkt zwak en wordt als negatief ervaren. De samensteller van dit boek, Niels van Tent, is overtuigd dat bij toezichthouden twijfel hoort. Hij is met een aantal mede-auteurs op zoek gegaan naar een verdieping van het begrip twijfel. Natuurlijk moeten toezichthouders onderliggende dilemma’s bij besluitvorming kunnen bespreken. Met elkaar wikken en wegen en andere perspectieven inbrengen. Nog een keer ter discussie stellen van de aannames, die aanvankelijk als vaststaande feiten werden gepresenteerd. Risico’s en kansen belichten. Om het probleem heen cirkelen. In- en uitzoomen: het voedt de discussie en komt de kwaliteit ten goede. De twijfelende toezichthouder staat centraal in dit boek. Het biedt verdiepende inzichten die bijdragen aan toezichthouden nieuwe stijl: betrokken én op afstand. In balans met de verschillende rollen die de toezichthouder heeft. Vanuit meerdere perspectieven belichten de auteurs het begrip twijfel. Om de complexiteit van de boardroom inzichtelijk te maken en bij te dragen aan de toezichthoudende praktijk. Twijfel is het begin van wijsheid, juist voor toezichthouders.

Bestuurders en toezichthouders in de zorg- en welzijnssector worden steeds meer uitgedaagd om te opereren in (regionale) netwerken. Een goede samenwerking tussen organisaties is dan noodzakelijk om de zorg op het gewenste en hogere niveau te brengen. Het toezichthouden op netwerken is daardoor een belangrijk thema geworden op de agenda van de toezichthouder. Toezicht op netwerkniveau vereist meer afstemming en samenwerking tussen verschillende organisaties en hun toezichthouders. Ze moeten met elkaar het gesprek blijven voeren over de manier waarop ze met de uitdagingen en spanningsvelden willen omgaan. ‘Toezien op samenwerken: naar een verantwoord samenspel’ biedt inzicht in de uitdagingen van toezichthouden op netwerkorganisaties. Ook biedt het handreikingen voor het inrichten van toezicht op netwerkniveau. De casussen in de bundel laten zien dat er in de praktijk al veel wordt gedaan om toezicht anders aan te pakken. De auteurs geven antwoord op de vraag in hoeverre onderliggende waarden als rechtmatigheid, doelmatigheid, kwaliteit van zorg, toegankelijkheid en responsiviteit kunnen doorwerken en een verantwoord samenspel kunnen bevorderen. Maar ook laat het boek zien dat er nog veel zaken zijn die in de toekomst ontwikkeld moeten worden. Kortom, een absolute must-read voor iedereen die betrokken is bij toezicht en samenwerking in de zorg- en welzijnssector.